Trans-Fuzja 2015: Transpłciowość a opieka zdrowotna w Polsce

„Transpłciowość a opieka zdrowotna w Polsce. Raport z badań”

Osoby autorskie: Wiktor Dynarski, Izabela Jąderek, dr Roman Grzejszczak, Lalka Podobińska, Julia Kata, Magdalena Miazek-Mioduszewska

Wydawca: Fundacja Trans-Fuzja, 2015

„Transpłciowość a opieka zdrowotna w Polsce” jest pionierskim projektem badawczym, który w kompleksowy i dogłębny sposób przygląda się doświadczeniom osób transpłciowych korzystających z różnych systemów opieki zdrowotnej na terenie naszego kraju. Projekt miał na celu rozpocząć pracę na rzecz poprawy jakości usług medycznych dla osób transpłciowych.

Spis treści:

1. Wiktor Dynarski, Izabela Jąderek: Wstęp
2. dr Roman Grzejszczak: Transpłciowość a opieka zdrowotna w Polsce – raport z badań
3. Kwestionariusz
4. Wiktor Dynarski, Lalka Podobińska: Zalecenia w zakresie poprawienia sytuacji osób transpłciowych w dostępie do polskiej opieki zdrowotnej
5. Izabela Jąderek, Julia Kata, Magdalena Miazek-Mioduszewska: Transpłciowość w pracy specjalistów medycyny i psychologii
6. Wiktor Dynarski, Izabela Jąderek: Po pierwsze zdrowie. Twoje prawa w dostępie do opieki zdrowotnej – podręcznik dla osób transpłciowych

Zakres tematyczny badania objął ogólną opiekę zdrowotną oraz opiekę zdrowotną związaną z korektą płci (opieka związana z postępowaniem sądowym, wizyty, zabiegi związane z korektą płci, transspecyficzna opieka zdrowotna). W badaniu wzięło udział 101 osób respondenckich.

Choć ponad 90% osób posiadało ubezpieczenie zdrowotne ZUS, a 2% – KRUS, wyłącznie z publicznej opieki zdrowotnej korzystało tylko 21% badanych. Prawie 7% osób korzystało wyłącznie z niepublicznej opieki zdrowotnej.

Aż 40% osób respondenckich zetknęło się z przemocą podczas pobytu w szpitalu. Po zaistniałej sytuacji aż 63% z nich nie zapewniono bezpieczeństwa i komfortu. Najczęstszą formą przemocy były złośliwe i nieuprzejme komentarze, następnie wyśmiewanie i traktowanie gorsze niż pozostałych osób pacjenckich, ale zdarzyły się też pogróżki (2%), atak fizyczny (5%), a w jednym przypadku zanotowano wciskanie leków do ust siłą. W dwóch przypadkach całkowicie odmówiono hospitalizacji. Przykładowe komentarze osób badanych:

• „prywatnie musiałam robić kontrolne USG piersi – osoby m/k z męskim dowodem i PESEL-em nie mają uprawnień do tego typu badań na NFZ”,
• „strach iść do jakiegokolwiek lekarza, bo zdarzyło mi się, że odmówił leczenia bom »niezgodny z naturą Boga«…”,
• „przez męski wygląd nie chciano mnie zarejestrować do ginekologa (»to nie jest lekarz dla pana przecież«)”,
• „lekarz rodzinny chciał zaglądnąć mi pod bieliznę”,
• „zwracanie uwagi na blizny klatki piersiowej, dopytywanie skąd się wzięły”,
• „Lekarz stwierdził, że póki mam niezmienione dokumenty, będzie się zwracał jak w dowodzie”,
• „podczas badania, gdy poinformowałem o transseksualizmie i o stresie związanym z rozebraniem się, lekarka bezczelnym, drwiącym tonem stwierdziła, że przesadzam i nie mam robić scen”,
• „Pani doktor zaproponowała mi wizytę u egzorcysty, jako dobry sposób na poradzenie sobie z transseksualnością”,
• „Nie chciano wydać mi wyników cytologii, mimo że robiłem je na swoje męskie dane”,
• „Nie chcieli mnie wpuścić do gabinetu (stare dane a zmieniony wizerunek). Był wstyd na cały korytarz, nie dało się wyjaśnić po cichu bo pani lekarka wpadła w panikę”,
• „Wyśmiał pytanie związane z seksem, bo przecież osoba taka jak ja go nie uprawia”,
• „robienie zdjęć narządów płciowych, wulgarny język, np. »jak nie chcesz, żeby dupa Ci zgniła, jedz te tabletki«”.

Publikacja jest dostępna bezpłatnie po zarejestrowaniu na portalu Academia.edu.