Transcember

Pinktober, Movember… Transcember!

Październik i listopad to miesiące poświęcone profilaktyce zdrowotnej – odpowiednio chorób kobiecych oraz męskich. To bardzo ważne inicjatywy, ratujące życie, nie sposób jednak nie zauważyć, że są one cispłciowocentryczne. Z tego powodu chcemy rozpocząć inicjatywę Transcender – czyli stworzyć miesiąc świadomości zdrowia osób transpłciowych.

Myśląc o osobie transpłciowej w systemie zdrowotnym, myślimy przede wszystkim o dostępie do bezpiecznej, refundowanej tranzycji, czyli blokerów dojrzewania (w przypadku młodzieży), feminizującej lub maskulizującej terapii hormonalnej, a także operacji, w przypadku transpłciowych mężczyzn są to przede wszystkim: mastektomia, histerektomia, owariektomia i falloplastyka, a w przypadku transpłciowych kobiet – waginoplastyka, ale też inne zabiegi polegające na maskulinizacji lub feminizacji twarzy i sylwetki, np. liposukcja, lipotransfer, chondrolaryngoplastyka czy wszczepienie rozmaitych implantów. Są to kwestie związane z transpłciowością, ale przecież w pozostałych zdrowie osób transpłciowych nie różni się od cispłciowych – tak samo chorujemy i potrzebujemy dostępu do opieki lekarskiej.

Niestety zarówno sposób traktowania w gabinetach lekarskich, jak i dyskryminujące przepisy prawa sprawiają, że w przypadku osób transpłciowych dostęp do opieki zdrowotnej jest trudniejszy niż dla osób cispłciowych.

Opublikowany przez Fundację Trans-Fuzja w 2015 roku raport „Transpłciowość a opieka zdrowotna w Polsce” alarmuje, że aż 40% osób respondenckich zetknęło się z przemocą podczas pobytu w szpitalu. Po zaistniałej sytuacji aż 63% z nich nie zapewniono bezpieczeństwa i komfortu. Najczęstszą formą przemocy były złośliwe i nieuprzejme komentarze, następnie wyśmiewanie i traktowanie gorsze niż pozostałych osób pacjenckich, ale zdarzyły się też pogróżki (2%), atak fizyczny (5%), a w jednym przypadku zanotowano wciskanie leków do ust siłą. W dwóch przypadkach całkowicie odmówiono hospitalizacji.

Temat systemu ochrony zdrowia został poruszony także w raporcie „Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2019-2020” opracowanym przez Kampanię Przeciw Homofobii oraz Stowarzyszenie Lambda Warszawa. Osoby transpłciowe stanowiły 24% osób respondenckich. Osoby transpłciowe była to zarazem najliczniejsza grupa dyskryminowana wśród wszystkich osób queerowych. Aż 43% badanych osób transpłciowych przynajmniej raz w ciągu ostatnich dwóch lat spotkało się z przejawami dyskryminacji. 20% osób doświadczyła negatywnych komentarzy i znieważania, a w 9% ich tożsamość niesłusznie wpłynęła na ocenę stanu zdrowia. W przypadku wizyt lekarskich niezwiązanych z transpłciowością aż 83% osób lekarskich wiedziała o transpłciowości mało lub prawie nic.

Bezpośrednim impulsem do stworzenia inicjatywy Transcember stały się dwa wydarzenia: odmowa wystawienia recepty w kontekście infekcji ginekologicznej transpłciowemu mężczyźnie, a po reklamacji – problem ze zrealizowaniem recepty w aptece, oraz przypadek wystawienia recepty na antykoncepcję awaryjną, której nie dało się zrealizować ze względu na męski PESEL. W Polsce transpłciowym mężczyznom utrudnia się dostęp do opieki ginekologicznej refundowanej przez NFZ, choć istnieje formalna możliwość, aby takie świadczenie zostało rozliczone.

Mamy nadzieję, że miesiąc poświęcony świadomości zdrowia osób transpłciowych zaowocuje zwiększeniem świadomości w środowisku lekarskim, zaowocuje bezpłatnymi akcjami profilaktycznymi skierowanymi do osób transpłciowych, a także przyczyni się do zniesienia dyskryminujących przepisów. Zależy nam na rozpowszechnianiu wiedzy związanym z opieką zdrowotną osób transpłciowych. Chętnie podejmiemy współpracę z innymi organizacjami queerowymi i pozostałymi organizacjami pozarządowymi oraz środowiskiem lekarskim.

Skąd pomysł, by zorganizować Transcember?

W październiku od 1985 roku na całym świecie obchodzony jest miesiąc świadomości raka piersi. Pinktober to kampania społeczna mająca na celu zwiększenie świadomości na temat raka piersi oraz wsparcia osób zmagających się z tą chorobą. W tym celu podejmuje się tematy związane z profilaktyką, diagnostyką oraz nowoczesnym leczeniem nowotworów. Symbolem akcji jest różowa wstążka. „Pinktober” jest połączeniem słów „pink” (różowy) oraz „October” (październik).

Movember, czyli miesiąc solidarności z mężczyznami zmagającymi się z nowotworami gruczołu krokowego oraz rakiem jąder, narodził się w 1999 roku. Z czasem akcja została rozszerzona o kwestie dotyczące zdrowia psychicznego, w tym profilaktykę samobójstw, ponieważ aż 80% samobójczych śmierci dotyczy właśnie mężczyzn. „Movember” pochodzi od słów: „moustache” (wąsy) oraz „November” (listopad); w Polsce używa się też określenia Wąsopad.

Pinktober, Movember, Transcember – mamy nadzieję, że nasza inicjatywa przyjmie się w Polsce i na świecie, co przełoży się na lepszą profilaktykę oraz dostęp do opieki zdrowotnej dla osób transpłciowych.

Jak mogę wziąć udział?

• Zapoznaj się z materiałami informacyjnymi o zdrowiu osób transpłciowych
• Udostępnij informacje o Transcemberze na swoich profilach w mediach społecznościowych
• Jeśli jesteś osobą transpłciową, podziel się swoimi doświadczeniami z opieką zdrowotną: podeślij nam swoją historię na adres [email protected]